Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

• wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie,
• publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
• plastyczne,
• fotograficzne,
• lutnicze,
• wzornictwa przemysłowego, architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
• muzyczne i słowno – muzyczne, sceniczne,
• sceniczno – muzyczne, choreograficzne i pantomiiczne,
• audiowizualne (w tym filmowe).

Nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne.

Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, prze­róbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego. Rozporządzanie i korzystanie z opracowa­nia zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego, chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. Za opracowanie nie uważa się utworu, który powstał w wyniku inspiracji cudzym utworem. Na egzemplarzach opracowania należy wymienić twórcę i tytuł utworu pierwotnego.

Zbiory, antologie, wybory, bazy danych spełniające cechy utworu są przedmiotem prawa autorskiego, nawet jeżeli zawierają nie chronione materiały, o ile przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie ma twórczy charakter, bez uszczerbku dla praw do wykorzystanych utworów.

Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:

• akty normatywne lub ich urzędowe projekty,
• urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,
• opublikowane opisy patentowe lub ochronne,
• proste informacje prasowe.

W rozumieniu ustawy utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie. Utworem rozpowszechnionym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został udostępniony publicznie. Wprowadzeniem utworu do obrotu jest publiczne udostępnienie jego oryginału albo egzem­plarzy drogą przeniesienia ich własności dokonanego przez uprawnionego lub za jego zgodą.

Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpo­wszechnianiem utworu.

Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że wielkości udziałów są równe. Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców.

Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej:

• pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywa­nia obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron;
• z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono;

Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpo­wszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno – urbanistycznego oraz do korzystania z elektronicz­nych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.

Instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z opublikowanych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów opublikowanego utworu.

Zgodnie z zapisami ustawowymi wolno:

• przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki roz­powszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości;w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych
• utworów w podręcznikach i wypisach. W takich przypadkach twórcy przysługuje prawo do wy­nagrodzenia.
• nieodpłatnie wykonywać publicznie opublikowane utwory literackie, muzyczne i słowno – muzyczne, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowych.

Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczegól­ności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowied­nią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub na żądanie twórcy zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Odpowiedzialność karna

1. Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do au­torstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykona­nia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
2. Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia bez podania nazwi­ska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie znie­kształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie.
3. Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w inny sposób niż okre­ślony w ustawie narusza cudze prawa autorskie lub prawa pokrewne podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
4. Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszech­nia cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.